ประวัติความสําคัญ และกิจกรรมที่พุทธศาสนิกชนพึงปฏิบัติใน วันอาสาฬหบูชา

วันอาสาฬหบูชา เป็นวันสำคัญทางพุทธศาสนา ทำให้ชาวพุทธได้มีโอกาสได้เข้าวัดทำบุญ และน้อมรำลึกถึงคำสอนสิ่งดีๆของพระพุทธเจ้า ซึ่งคำสอนของพระพุทธเจ้าส่วนใหญ่จะเน้นให้คนทำความดี และละเว้นสิ่งชั่วร้าย ทั้งคำพูด การกระทำ และความคิด ซึ่งทำให้ชาวไทยที่นับถือศาสนาพุทธยึดถือและปฏิบัติสืบทอดกันต่อมา

อาสาฬหบูชา ย่อมาจาก "อาสาฬหปูรณมีบูชา" หมายถึง "การบูชาในวันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ" อันเป็นเดือนที่สี่ตามปฏิทินของประเทศอินเดีย และตรงกับวันเพ็ญ เดือนแปด(๘) ตามปฏิทินจันทรคติของไทย 

เดือนแปด(๘) ในสมัยก่อนนั้นใน ไม่มีการประกอบพิธีการบูชาวันอาสาฬหบูชาในประเทศไทย จนกระทั่งปี พ.ศ.2501 พิธีบูชาในวันอาสาฬหบูชา จึงได้เริ่มขึ้น ซึ่งคณะสังฆมนตรีได้ออกเป็นประกาศสำนักสังฆนายก เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ.2501 กำหนดให้มี “พิธีอาสาฬหบูชา” เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาของประเทศไทยอย่างเป็นทางการ ตามคำแนะนำของ พระธรรมโกศาจารย์ 

วันที่ใช้จัดงานวันอาสาฬหบูชา คือ วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนแปด(๘)  หากปีใดมีเดือนแปดสองหน (ปีอธิกมาส) ให้เลื่อนไปเดือนแปดหลังจัดพิธี 

วันอาสาฬหบูชาได้รับการยกย่องให้เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา

เนื่องมาจากเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นเมื่อวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนแปด(๘) คือ วันอาสาฬหปุรณมีดิถี หรือ วันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ 45 ปี ก่อนพุทธศักราช ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เมืองพาราณสี แคว้นมคธ ซึ่งเป็นวันที่ “พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระธรรมเทศนาเป็นครั้งแรก เป็นปฐมเทศนา คือ ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร” แก่ปัญจวัคคีย์ ทั้ง 5

และ การแสดงธรรมครั้งนั้น ทำให้ 1 ใน 5 ปัญจวัคคีย์ คือ โกณฑัญญะ เกิดความเลื่อมใสในพระธรรมของพระพุทธเจ้า จนได้ดวงตาเห็นธรรม คือ การบรรลุเป็นพระอริยบุคคลระดับโสดาบัน จึงขออุปสมบทในพระธรรมวินัยของพระพุทธเจ้า ด้วยวิธีเอหิภิกขุอุปสัมปทา ทำให้ “พระอัญญาโกณฑัญญะ” กลายเป็นพระสงฆ์องค์แรกในโลก ด้วยเหตุที่ท่านได้บรรลุธรรมเป็นพระอริยบุคคล เป็นคนแรก หรือ เป็นพระสงฆ์องค์แรกนั่นเอง 

ทำให้ในวันนั้นมีพระรัตนตรัยครบองค์สามบริบูรณ์เป็นครั้งแรกในโลก คือ มีทั้ง พระพุทธ พระธรรม และ พระสงฆ์ 

ภาพจาก pexels.com

วันนี้ถูกเรียกว่า "วันพระธรรม" หรือ “วันพระธรรมจักร” คือ วันที่ล้อแห่งพระธรรมของพระพุทธเจ้าได้หมุนไปเป็นครั้งแรก

เป็นวันเริ่มต้นประกาศพระพุทธศาสนาให้ชาวโลกได้รับรู้ ว่ามีศาสนาพุทธเกิดขึ้นแล้ว และด้วยการที่พระพุทธเจ้าทรงสามารถ แสดงพระธรรมที่ตรัสรู้ได้ จึงถือได้ว่าพระองค์ได้ทรงกลายเป็นสมเด็จพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าอย่างสมบูรณ์ คือพระพุทธเจ้าเป็นผู้สามารถแสดงสิ่งที่ตรัสรู้ให้ผู้อื่นรู้และปฏิบัติตามได้ ซึ่งถือว่าพระองค์ทรงสำเร็จภารกิจแห่งการเป็นพระพุทธเจ้าผู้เป็น "สัมมาสัมพุทธะ"และ "วันพระสงฆ์" คือ วันที่มีพระสงฆ์เกิดขึ้นเป็นครั้งแรก 

วันอาสาฬหบูชา จึงถูกจัดขึ้นเพื่อเป็นการระลึกถึงวันคล้ายวันที่เกิดเหตุการณ์สำคัญของพระพุทธศาสนา เพื่อให้ชาวพุทธต่างระลึกถึงคำสอนของพระพุทธเจ้า และยึดมั่นในหลักความดี


ภาพจาก pexels.com

สิ่งที่พุทธศาสนิกชนพึงปฏิบัติในวันอาสาฬหบูชา

กิจกรรมซึ่งสำคัญและเป็นสิ่งที่ดีต่อตนเอง ละ ช่วยทำให้รู้สึกดี และจิตใจผ่องใส

• ถวายดอกไม้ธูปเทียนในวันอาสาฬหบูชา 

• ทำบุญตักบาตรในตอนเช้า ถวายสังฆทาน  

• จัดสำรับคาวหวานไปทำบุญถวายภัตตาหาร

• กรวดน้ำแผ่ส่วนบุญให้แก่ผู้ล่วงลับ แผ่เมตตาให้แก่สรรพสัตว์ทั้งหลาย

• ไปวัดรับศีล ฟังพระธรรมเทศนา รักษาศีล 5 หรือ ศีล 8 เจริญสมาธิภาวนา

• บำเพ็ญบุญกุศลความดี งดเว้นการทำบาปทั้งปวง ทำใจให้บริสุทธิ์ 

• เวียนเทียนช่วงค่ำ ด้วยการนำดอกไม้ ธูปเทียนไปเวียนเทียน 3 รอบที่พระอุโบสถ ระลึกถึง พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์